Museum Vrolik of Museum Vrolikianum was de naam die Gerard Vrolik (1775-1859) en zijn zoon Willem (1801-1863) aan hun privécollectie anatomische preparaten gaven. Gerard en Willem waren allebei hoogleraar Anatomie in Amsterdam. Hun Museum Vrolikianum was een privécollectie die stond opgesteld in hun grachtenhuis. De verzameling omvatte normale anatomie van mens en dieren, maar ook ziektekundige anatomie en aangeboren afwijkingen.

Daarnaast legden vader en zoon een verzameling aan van schedels en ander skeletmateriaal van koloniale oorsprong. Ze geloofden in het bestaan van onderscheidbare mensenrassen die elk hun eigen fysieke en mentale kenmerken hadden. Deze denkbeelden beschouwen we nu als stereotype en racistisch. Dit deel van de collectie wordt overigens niet tentoongesteld. Voor meer informatie, zie ons statement over menselijke resten.

Na het overlijden van Willem Vrolik werden de preparaten aangekocht door een groep rijke Amsterdammers. Die schonken ze aan het Amsterdamse Athenaeum Illustre, de voorloper van de Universiteit van Amsterdam.

Na Gerard en Willem Vrolik zijn er verschillende hoogleraren Anatomie van de (voorloper van de) Universiteit van Amsterdam geweest die in belangrijke mate hebben bijgedragen aan de collectie. Zij hadden elk hun eigen onderzoeksgebied en interesse, wat terug te zien is in de specifieke preparaten en objecten die zij tijdens hun aanstelling hebben aangekocht of hebben laten vervaardigen. Hoewel de collectie dus door verschillende anatomen is uitgebreid, bleef de naam Museum Vrolik behouden.

De preparaten en andere objecten uit de collectie van Museum Vrolik zijn op diverse manieren vervaardigd. Zo zijn er bijvoorbeeld wasmodellen, gipsen modellen en replica’s, vloeistofpreparaten, droog bewaarde preparaten die met was zijn geïnjecteerd en droge skeletten en schedels te bewonderen.

Sinds 1984 is Museum Vrolik gevestigd in het AMC (nu onderdeel van het Amsterdam UMC). Hiervoor is het museum echter op verschillende plaatsen in Amsterdam gevestigd geweest.

Wilt u meer weten over de diverse personen, plaatsen en technieken die belangrijk zijn voor Museum Vrolik? Hieronder kunt u doorklikken naar de diverse pagina’s die over deze onderwerpen gaan.